Legalizacija softvera
1. Da li je poreska policija krenula u proveru legalnosti softvera?
Da. Poreska policija je u sredu 5. decembra 2007. izašla na teren i uradila prve provere legalnosti softvera. Ujedno u nekoliko štampanih medija (Press, Politika, Danas, 24 sata), poreska uprava je objavila da će početi sa akcijom. Do danas, izvršeno je veliki broj provera legalnosti softvera u firmama tokom rutinskih poreskih kontrola.
2. Da li će poreska raditi provere samo na određene firme ili će to biti redovne provere softvera u svim firmama po Srbiji?
Sadašnje inspekcije su uradile specijalizovane službe u poreskoj službi. Pod okriljem BSA, izvršena je obuka za celokupnu poresku upravu i poresku policiju (oko hiljadu ljudi). Posle završetka obuke svi poreski inspektori su otpočeli regularne provere legalnosti softvera u svim firmama po Srbiji koje posećuju.
3. Gde su napravljene prve provere?
Prema našim saznanjima prve provere su bile u Beogradu, Pančevu, Novom sadu, Kragujevcu, Vrbasu, Kikindi, Ivanjici
4. Kako to odjednom poreska radi proveru softversku pirateriju, a ne policija?
Pošto se piraterija smatra načinom utaje poreza, poreska policija i poreska inspekcija je odgovorna da izlazi na teren i radi uviđaj. Po usvajanju Zakona o specijalnim ovlašćenjima i novog Zakona o krivničnom postupku, poreska inspekcija dobija ingerenciju i nalog od tužioca u cilju suzbijanja privrednog prestupa kod krajnjeg korisnika.
5. Å ta je potrebno pokazati poreskim inspektorima ako nekim slučajem uđu u moju firmu?
Račune ili fakture da je softver kupljen legalno, Licence tj. ugovore o načinu korišćenja softvera (OEM licence ili količinske ugovore). Potrebno je identifikovati broj računara i omogućiti inspektoru da proveri računare u firmi i utvrdi kakav je softver instaliran na tim kompjuterima.
6. Na osnovu kog Zakona poreska može da proverava legalnost softvera?
Korišćenje nelicenciranog softvera predstavlja ozbiljnu povredu zakonom zaštićenih autorskih prava i povlači građanskopravnu i krivičnopravnu odgovornost u skladu sa odredbama Zakona o autorskom i srodnim pravima i Krivičnog zakona Republike Srbije, kao i Zakona o Specijalnim ovlašćenjima radi efikasne zaštite intelektualne svojine. Ovaj zakon je ratifikovan je od Skupštine Republike Srbije u Junu 2006. godine.
7. Kakve su kazne za korišćenje piratskog softvera?
Na osnovu ovih Zakona predviđene su sledeće kazne:- Kazna zatvora u trajanju do pet (5) godina, za pravno odgovorno lice.
- Osim toga, Zakonom o posebnim ovlašćenjima radi efikasne zaštite prava intelektualne svojine predviđena je odgovornost za privredni prestup i novčano kažnjavanje u iznosu od preko 35.000 EUR.
- Novčane kazne čiji iznos može biti do tri puta veći od naknade koju bi nosilac autorskih prava primio da je u konkretnom slučaju autorsko delo korišćeno na osnovu ugovora o licenci.
8. Koje sve vladine inspekcije i ministarstva se bore protiv piraterije u Srbiji?
Piraterija u distributivnom kanalu se smatra krivičnim delom, otuda policija izlazi u racije. Tako se tretira i ulična piraterija i internet piraterija. U cilju suzbijanja ovog kriminala, pored policije na teren izlazi i tržišna inspekcija, kao i carinske službe.
Zakoni republike Srbije o Intelektualnoj Svojini daju ingerencije policiji, tržišnoj inspekciji, finansijskoj inspekciji, kao i poreskoj inspekciji da se bore protiv piraterije.
9. Ima li alternative?
Naravno. Za većinu neophodnih programa u svakodnevnoj upotrebi postoje potpuno besplatni legalni programi koji vas mogu poštedeti neželjenih posledica. Uz stručnu instalaciju i podešavanje mogu u potpunosti zameniti postojeće programe koji su uz to i prilično skupi.